%0 Journal Article %T الگوی زایش و فرگشت حوضه‏ های کششی مرتبط با ادامه گسله اصلی جوان زاگرس در شمال‏ باختر ایران %J فصلنامه علوم و مهندسی زلزله %I پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله %Z 2476-6097 %A نیاسری فرد, مهرداد %A شبانیان, اسماعیل %A سلیمانی, شهریار %A معدنی پور, سعید %D 2021 %\ 03/21/2021 %V 8 %N 1 %P 1-24 %! الگوی زایش و فرگشت حوضه‏ های کششی مرتبط با ادامه گسله اصلی جوان زاگرس در شمال‏ باختر ایران %K گسله اصلی جوان زاگرس %K ویژگی جنبشی گسله‌ها %K گسله‌ راستالغز %K شمال ‌باختر ایران %K جنوب شرق آناتولی %K حوضه ‏های کششی %R 10.48303/bese.2021.243752 %X گسله اصلی جوان زاگرس یک سامانه گسله بزرگ است که در مرز شمالی زاگرس و مرز جنوبی ایران‏ مرکزی قرار گرفته است. هدف اصلی این بررسی توصیف هندسه و کینماتیک امروزی ادامه ناشناخته گسله اصلی جوان زاگرس در شمال باختری ایران و جنوب شرق آناتولی است. ما سازوکار امروزی گسله‌ها را از بررسی تصویرهای ماهواره‏ای و تلفیق آنها با برداشت‌های ساختاری میدانی، داده‌های ریخت‏‌زمین‏‌ساختی و نیز نتایج حاصل از وارون‌سازی داده‌های سازوکار کانونی زمین‌لرزه‌ها تعیین کرده‌‏ایم. سامانه‌ی گسله اصلی جوان زاگرس از پیرانشهر به‌سوی شمال و در راستای شاخه‏‌ای از زمین‌درز نئوتتیس، در مرز ایران- آناتولی خاوری، ادامه می‌یابد و در شمال‌ باختر با سامانه‌ی گسله‏‌های NE-SW چپ‏‌بر خوی- بسکل (در جنوب باختر آناتولی) پایان می‏‌پذیرد. سامانه گسله شناسایی شده، یک سامانه‌ی تراکششی راست‏‌بر است که در دل خود رژیم‌های تنش محلی راستالغز و کششی محض ایجاد کرده‌ است. دسته‌ای از حوضه‌‏های کششی، در خمش‏‌های گسلی یا در پهنه‌های میان تکه گسله‏‌های هم‌پوش راست‌پله راست‌بر ایجاد شده‌اند. با ورود به پهنه برخورد سامانه راست‌بر گسله با سامانه‌ی چپ‌‏بر خوی- بسکل، برش راست‏‌بر میان ورقه‌ی عربی و ایران مرکزی با گسله‌های چپ‌‏بر سد می‌شود و حرکت رو به ESE ایران نسبت به آناتولی، سبب ایجاد حوضه‏‌های کششی شمالی- جنوبی می‌شود که با گسله‌های نرمال شمالی- جنوبی محدود می‌شوند. این کشش، مشکل فضا در حرکت میان شمال ‌باختر ایران و جنوب خاور آناتولی را حل کرده‌ است. این بررسی، اهمیت گسله‌های راستالغز را در ایجاد رژیم‌های تنش محلی و زمین‌ساخت ناحیه‌ای کششی در جایگاه‌های برخوردی با رژیم تنش چیره ترافشارش نشان می‌دهد. %U http://www.bese.ir/article_243752_98a29865cb0ce766558828b644eb0947.pdf