پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
فصلنامه علوم و مهندسی زلزله
2476-6097
2476-6100
4
2
2017
06
22
تحلیل آماری الگوی زمانی لرزهخیزی در ناحیهی زاگرس
1
14
FA
سمیه
رستمی توسه چال
دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان
سید ناصر
هاشمی
دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان
hashemi@du.ac.ir
مسیب
احمدی
دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر، دانشگاه دامغان
در این تحقیق، الگوی زمانی رخداد زلزلهها در ناحیهی زاگرس در یک بازهی زمانی بیش از 11 سال (از آغاز سال 2005 تا پایان ماه اکتبر 2016 میلادی) به کمک روشهای آماری مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا، تبعیّت دادههای لرزهای از توزیع پواسون ارزیابی شده و همچنین تحلیل سریهای زمانی این دادهها انجام شده است. به این منظور، تصادفی بودن توزیع رخداد زلزلهها در زمان، با برازش مدل توزیع پواسون به دادهها مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس از مدلسازی سریهای زمانی برای یافتن الگوی مولّد دادهها استفاده شد. نتیجهی کلی حاصل از این تحلیل آماری نشان میدهد الگوی زمانی رخداد زلزلهها در این ناحیه از الگوی تصادفی با توزیع پواسون تبعیّت نمیکند. درعینحال، در این تحلیل مشخص شد که الگوی زمانی رخداد زلزلههای با بزرگی بیشتر، به توزیع تصادفی پواسون نزدیکتر است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل سریهای زمانی بر روی دادهها نشان میدهد الگوی زمانی رخداد زلزلهها بر اساس متغیّرهای بزرگی و عمق کانونی، بهترتیب با مدل ARMA(1,1) و مدلهای ARMA(0,1) و ARMA(0,2) سریهای زمانی مطابقت نشان میدهد.
الگوی زمانی,لرزهخیزی,توزیع پواسون,ناحیه زاگرس,تحلیل سریهای زمانی,لرزهزمینساخت
http://www.bese.ir/article_240315.html
http://www.bese.ir/article_240315_cb0aec40cd2f2780546fdc74f9f12463.pdf
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
فصلنامه علوم و مهندسی زلزله
2476-6097
2476-6100
4
2
2017
06
22
بررسی اثر عوارض توپوگرافی های هم جوار بر پاسخ لرزه ای ساختگاه
15
32
FA
سعید
غفارپور جهرمی
0000-0002-3033-7195
دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران
saeed_ghf@sru.ac.ir
سما
کارخانه
دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران
sama.karkhaneh@gmail.com
اثرات توپوگرافی می تواند طبیعت لرزش زمین را در طول زلزله تحت تأثیر قرار دهد. اگرچه خوشبختانه اثر توپوگرافی ساختگاه بر پاسخ لرزهای زمین در سال های اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته و در دستور کار راهنما و آیین نامه های لرزه ای گنجانده شده، ولی همچنان ابعادی از تأثیر این عامل پیچیده بر پاسخ لرزه ای ساختگاه، نیاز به مطالعه و بررسی دقیق تر دارد تا کمتر شاهد خسارات پیشبینینشدهی ناشی از عامل توپوگرافی در زلزله ها و یا هرگونه حرکات لرزه ای زمین باشیم. در یک حرکت لرزه ای، توپوگرافی محیط اطراف سبب گیر افتادن و انعکاس امواج لرزه ای در بین عوارض توپوگرافی می شود و این پدیـده موجب تشدید بیشتر حـرکت لرزه ای در بین نامنظمی های توپوگرافـی می شود. در این مقاله بهمنظور بررسی چگونگی اثر عامل توپوگرافی محیط اطراف بر پاسخ لرزه ای ساختگاه، چندین مطالعه ی عددی المان محدود با بهکارگیری برنامه ی آباکوس (ABAQUS) انجام شده است. نتایج نشان داد که وجود عوارض توپوگرافی بیشتر بین منبع لرزه زا و ساختگاه، سبب تشدید بیشتر حرکت لرزه ای می شود و این امر برای تپه های دورتر از منبع و نقاط خطالرأس توپوگرافی ها، محسوس تر است. همچنین شتاب ساختگاه بیش از سرعت و جابه جایی تحت تأثیر عامل توپوگرافی محیط اطراف (اثر متقابل توپوگرافی ها) قرار می گیرد.
اثرات توپوگرافی,توپوگرافی محیط اطراف,پاسخ لرزه ای ساختگاه,نرم-افزار آباکوس,نرم افزار پلکسیس
http://www.bese.ir/article_240316.html
http://www.bese.ir/article_240316_b6a359650265606f72ad5daf56bc5408.pdf
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
فصلنامه علوم و مهندسی زلزله
2476-6097
2476-6100
4
2
2017
06
22
پهنهبندی سرعت موج برشی در شهر اراک با استفاده از بیضیواری امواج رایلی استخراج شده از اندازهگیریهای خردلرزههای محیطی
33
48
FA
سعید
سلطانی
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
s.soltani@iiees.ac.ir
ابراهیم
حق شناس
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
haghshen@iiees.ac.ir
محسن
فضلوی
دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین
mfazlavi@tvu.ac.ir
در دو دههی گذشته، استفاده از دادههای تک ایستگاهی خردلرزههای محیطی بر پایهی تکنیک H/V، کاربرد گستردهای در بررسی اثر ساختگاه بر جنبش لرزهای زمین داشته است. همچنین در سالهای اخیر این برداشتها در برآورد ساختار سرعت موجبرشی رسوبات آبرفتی نیز استفاده شده است. در این مقاله با استفاده از روشهای نوین استخراج بیضیواری امواج رایلی (روش فرکانس – زمان و روش کاهش تصادفی)، پروفیلهای تکبعدی سرعت موجبرشی بر مبنای وارونسازی منحنیهای بیضیواری برای تمام ایستگاههای برداشت خردلرزه ارائهشده است. برای دستهبندی شیب سمت راست منحنیهای بیضیواری در مناطق مورد بررسی از دو روش مشاهدهای و آماری با تکنیکهای خوشهبندی مبتنی بر افراز دادهها استفاده شده است که پیشاز این در مطالعات پهنهبندی روشهای نسبت طیفی موفق عمل کرده بود. با مطالعهی این پروفیلها و شواهد زمینشناسی مهندسی منطقه و آزمونهای ژئوالکتریک، روند فراز و نشیب پروفیلهای دو بعدی سرعت موجبرشی بهدستآمده وجود لایهی کموبیش ضخیم آبرفتی را در شمال و شرق منطقهی شهری اراک تأیید میکنند و برای مناطق جنوبی نیز سرعتهای بالاتر و عمق کمتر سنگ بستر که مطابق با زمینشناسی مناطق مرتفع جنوبی میباشد را نشان میدهند.
بیضیواری,سرعت موجبرشی,خوشهبندی,نسبت طیفی مؤلفهی افقی به قائم
http://www.bese.ir/article_240317.html
http://www.bese.ir/article_240317_0f9b3ce9babd5aabdebe575e17977329.pdf
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
فصلنامه علوم و مهندسی زلزله
2476-6097
2476-6100
4
2
2017
06
22
الگوی بزرگنمایی لرزه ای سطح زمین در حضور تونل زیرزمینی نعل اسبی تحت امواج مهاجم SH
49
66
FA
مهدی
پنجی
0000-0002-3240-7775
دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، زنجان، ایران
mehdipanji@yahoo.com
امیر عباس
فخرآور
دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، زنجان، ایران
در این مقاله، الگوی بزرگنمایی پاسخ لرزهای سطح زمین همگن و همسان در حضور تونلهای زیرزمینی نعلاسبی شکل بدون پوشش تحت امواج مهاجم مایل SH ارائه شده است. از روش عددی اجزای مرزی نیم صفحه1 در حوزه ی زمان که قادر است مش بندی را تنها بر روی مرز پیرامون حفره متمرکز سازد، برای مدلسازی و تحلیل لرزه ای بهره گرفته شده است. از مشخصات هندسی تونل خط دوم متروی کرج برای مطالعات پارامتریک استفاده شده است. موج مهاجم از نوع موجک ریکر2 با مشخصات مفروض در نظرگرفته شده است. نسبت عمق تونل، موقعیت افقی آن و زاویه ی موج مهاجم از جمله پارامترهایی هستند که مورد حساسیتسنجی قرار گرفته اند. از مقایسهی نتایج حاصل با دستاوردهای تحلیلی دیگر محققان، دقت مطلوب روش پیشنهاد شده در مدلسازی تونلهای نعلاسبی مبین شد. همچنین مشاهده شد که حضور تونلهای زیرزمینی در عمق ها و موقعیت های مختلف بر روی شکلگیری الگوی متفاوت پاسخ لرزهای سطح زمین مؤثر است. استفاده از روش اجزای مرزی نیمصفحه در حوزهی زمان برای مدل سازی سازه های زیرزمینی، جایگزین با دیگر روشهای عددی پیشین و بهره گیری از نتایج حاصل جهت تکمیل و تدقیق آییننامههای لرزه ای موجود توصیه می شود.
تونل زیرزمینی نعل اسبی,اجزای مرزی نیم صفحه,حوزه ی زمان,الگوی بزرگنمایی,موج SH
http://www.bese.ir/article_240318.html
http://www.bese.ir/article_240318_50854d0b509047f88d006bd3c553363f.pdf
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
فصلنامه علوم و مهندسی زلزله
2476-6097
2476-6100
4
2
2017
06
22
سنجش کارایی روش انتخاب بهینه شتابنگاشتها مبتنی بر IDA در تخمین پاسخ دینامیکی قابهای خمشی فولادی
67
84
FA
میلاد
مولوی
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
محسن
غفوری آشتیانی
0000-0002-3821-9193
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
ashtiany@iiees.ac.ir
سالار
آرین مقدم
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
salar_arian86@yahoo.com
انتخاب تعداد محدودی شتابنگاشت جهت دستیابی به تخمینهای قابل اتکا از پارامترهای تقاضای مهندسی یکی از چالشهای موجود جهت تحلیلهای تاریخچه زمانی غیرخطی بهعنوان گام مهمی در چارچوب مهندسی زلزله عملکردی میباشد. گروهبندی سازهها بر اساس مشخصات دینامیکی و انتخاب بهینهی شتابنگاشتهای مورد نیاز از یک مجموعه مرجع مناسب برای هرکدام از این گروهها، یکی از ایدههای مطرح شده در سالهای اخیر است که پتانسیل کاهش هزینهی محاسباتی تحلیل را فراهم میآورد. با توجه به اینکه هدف این روش تخمین ظرفیت فروریزش سازهها بر مبنای تحلیل دینامیکی فزاینده (IDA) با استفاده از تعداد محدودی شتابنگاشت با حفظ سطح قابلیت اطمینان پاسخها عنوان شده است، امکان تعمیم کاربرد آن در سایر سطوح عملکردی نیاز به بررسی بیشتر دارد. در مقالهی حاضر، به امکانسنجی استفاده از روش انتخاب بهینه شتابنگاشتها در تخمین پاسخ دینامیکی قابهای خمشی فولادی با تنوعی از مشخصات دینامیکی که لزوماً سطح عملکردی آستانه فروریزش را تجربه نخواهند کرد، پرداخته شده است. قابهای مورد مطالعه به لحاظ مقاومت و سختی در زمره سازههای منظم در ارتفاع قرار میگیرند. نتایج این بررسیها نشان داد که تعمیم محدودهی استفاده از روش انتخاب بهینه شتابنگاشتها جهت تخمین پاسخهای دینامیکی در سطوح عملکردی متفاوت از آستانهی فروریزش، صرفاً با تخفیف در دقت مورد انتظار امکانپذیر است. همچنین، نشان داده شد که زیرمجموعههای پیشنهاد شده در روش انتخاب مورد بررسی لزوماً دارای بهترین عملکرد نسبت به سایر زیرمجموعهها نبودهاند. این مشاهده را میتوان به عدم وقوع فروریزش در اغلب سازههای مورد بررسی نسبت داد.
تحلیل تاریخچه زمانی غیرخطی,انتخاب شتابنگاشتها,پارامترهای تقاضای مهندسی,قابهای خمشی فولادی
http://www.bese.ir/article_240319.html
http://www.bese.ir/article_240319_dbfc414ea1ab660b89127a1c120dd808.pdf
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
فصلنامه علوم و مهندسی زلزله
2476-6097
2476-6100
4
2
2017
06
22
ارزیابی شاخص قابلیت اطمینان قابهای خمشی بزرگدهانه فولادی تحت اثر مؤلفه قائم زلزله
85
96
FA
محمد
صدرآرا
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
mohamad.sadrara@gmail.com
پنام
زرفام
دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
zarfam@srbiau.ac.ir
محمود
حسینی
0000-0003-3142-4087
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران
hosseini@iiees.ac.ir
زلزلههای حوزه نزدیک عموماً دارای مؤلفه قائم بزرگتری نسبت به مؤلفه افقی میباشند و با همین ویژگی از زلزلههای حوزه دور متمایز میشوند. این موضوع در قابهای بزرگدهانه دارای اهمیت بیشتری هستند. در این پژوهش اثر مؤلفههای افقی و قائم زلزله در قاب های بزرگ دهانه، با شبیهسازی دو نوع سازه با دهانه های مختلف، با استفاده از نرمافزارهای اجزاء محدود مورد بررسی قرار گرفته است. به این گونه که ابتدا سازه ها را تحت اثر مؤلفههای افقی زلزله قرار داده و در مرحله بعد علاوه بر مؤلفههای افقی، مؤلفه قائم زلزله نیز وارد شده و در هر حالت عملکرد آن مورد بررسی قرار گرفته است. برای بررسی عملکرد سازه نیز مطابق دستورالعمل بهسازی لرزهای، از تحلیلهای استاتیکی و دینامیکی خطی و غیرخطی استفاده شده است. در بخش پایانی مقاله که با هدف ارزیابی قابلیت اطمینان سازه صورت گرفته است، مقادیر افزایش لنگر، برش، نیروی محوری ستون ها، افت میان دهانه تیرها و ... بررسی شده و با استفاده از یک نرمافزار آماری مناسب، قابلیت اطمینان سازه نسبت به پارامترهای مذکور محاسبه شده است.
شاخص قابلیت اطمینان,مؤلفه قائم زلزله,مؤلفه افقی زلزله,قاب بزرگ دهانه
http://www.bese.ir/article_240320.html
http://www.bese.ir/article_240320_7ae8a46419022d40b1c64e1cf45c64a8.pdf
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
فصلنامه علوم و مهندسی زلزله
2476-6097
2476-6100
4
2
2017
06
22
طراحی لایههای الیاف و تسمههای FRP جهت مقاومسازی ستونهای بتنی تحت نیروی محوری و گشتاور خمشی
97
107
FA
سالار
منیعی
گروه مهندسی عمران، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی ، سنندج، ایران
salarmanie@yahoo.com
احسان
جامی
گروه مهندسی عمران، واحد مریوان، دانشگاه آزاد اسلامی، مریوان، ایران
jami.rudan@gmail.com
امروزه تولیدات مختلفی از کامپوزیتهای پلیمری در صنعت مقاومسازی سازههای بتنی موجود است. از جمله این محصولات میتوان به الیاف و تسمههای FRP که به روش نصب نزدیک سطح شناخته میشوند اشاره کرد. الیاف و تسمههای FRP برای تقویت اجزای مختلف سازه از جمله تیرها، ستونها و اجزای صفحهای مانند دالها و دیوارهای برشی قابل کاربرد است. ازآنجاییکه ستونها در سازههای بتنی عموماً تحت اثرات توأم نیروی محوری و خمش دو محوره قرار میگیرند، ارزیابی و تقویت آنها تحت اثر تلاشهای توأم مذکور در کارهای عملی مقاومسازی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این مقاله به مطالعهی مقاومسازی اجزای ستونهای بتنآرمه تحت اثرات ترکیبی نیروی محوری-گشتاور خمشی با استفاده از الیاف و تسمههای FRP میپردازد. برای این منظور، ضمن توسعهی روابط موجود تقویت ستونهای تحت اثر نیروی محوری و گشتاور خمشی تکمحوره با الیاف FRP جهت محصورکنندگی ستون و تسمههای FRPجهت تقویت خمشی، روشی محاسباتی برای تقویت ستونهای بتنی مستطیلی تحت اثرات توأم نیروی محوری و خمش دو محوره پیشنهاد میشود. در ادامه، با استفاده از یک مطالعهی موردی، روش پیشنهادی این مقاله تشریح میشود. نتایج نشان میدهد که روش پیشنهادی برای کارهای عملی مقاومسازی مناسب بوده و همچنین ترکیب الیاف و تسمه برای تقویت ستونهای با هر دو رفتار فشار-کنترل و کشش-کنترل مؤثر است. بهعلاوه، روش تحلیلی پیشنهادی با نتایج آزمایشگاهی موجود در ادبیات فنی وارسی و صحتسنجی خواهد شد.
تقویت ستون بتنی,خمش دو محوره,مصالح FRP,مقاومسازی,منحنی اندرکنش نیروی محوری و لنگر خمشی
http://www.bese.ir/article_240321.html
http://www.bese.ir/article_240321_902839d6c4be1c543fe47e5fb3f518d3.pdf