2024-03-29T18:22:56Z
http://www.bese.ir/?_action=export&rf=summon&issue=33465
فصلنامه علوم و مهندسی زلزله
2476-6097
2476-6097
1400
8
1
الگوی زایش و فرگشت حوضه های کششی مرتبط با ادامه گسله اصلی جوان زاگرس در شمال باختر ایران
مهرداد
نیاسری فرد
اسماعیل
شبانیان
شهریار
سلیمانی
سعید
معدنی پور
گسله اصلی جوان زاگرس یک سامانه گسله بزرگ است که در مرز شمالی زاگرس و مرز جنوبی ایران مرکزی قرار گرفته است. هدف اصلی این بررسی توصیف هندسه و کینماتیک امروزی ادامه ناشناخته گسله اصلی جوان زاگرس در شمال باختری ایران و جنوب شرق آناتولی است. ما سازوکار امروزی گسلهها را از بررسی تصویرهای ماهوارهای و تلفیق آنها با برداشتهای ساختاری میدانی، دادههای ریختزمینساختی و نیز نتایج حاصل از وارونسازی دادههای سازوکار کانونی زمینلرزهها تعیین کردهایم. سامانهی گسله اصلی جوان زاگرس از پیرانشهر بهسوی شمال و در راستای شاخهای از زمیندرز نئوتتیس، در مرز ایران- آناتولی خاوری، ادامه مییابد و در شمال باختر با سامانهی گسلههای NE-SW چپبر خوی- بسکل (در جنوب باختر آناتولی) پایان میپذیرد. سامانه گسله شناسایی شده، یک سامانهی تراکششی راستبر است که در دل خود رژیمهای تنش محلی راستالغز و کششی محض ایجاد کرده است. دستهای از حوضههای کششی، در خمشهای گسلی یا در پهنههای میان تکه گسلههای همپوش راستپله راستبر ایجاد شدهاند. با ورود به پهنه برخورد سامانه راستبر گسله با سامانهی چپبر خوی- بسکل، برش راستبر میان ورقهی عربی و ایران مرکزی با گسلههای چپبر سد میشود و حرکت رو به ESE ایران نسبت به آناتولی، سبب ایجاد حوضههای کششی شمالی- جنوبی میشود که با گسلههای نرمال شمالی- جنوبی محدود میشوند. این کشش، مشکل فضا در حرکت میان شمال باختر ایران و جنوب خاور آناتولی را حل کرده است. این بررسی، اهمیت گسلههای راستالغز را در ایجاد رژیمهای تنش محلی و زمینساخت ناحیهای کششی در جایگاههای برخوردی با رژیم تنش چیره ترافشارش نشان میدهد.
گسله اصلی جوان زاگرس
ویژگی جنبشی گسلهها
گسله راستالغز
شمال باختر ایران
جنوب شرق آناتولی
حوضه های کششی
2021
03
21
1
24
http://www.bese.ir/article_243752_98a29865cb0ce766558828b644eb0947.pdf
فصلنامه علوم و مهندسی زلزله
2476-6097
2476-6097
1400
8
1
تعیین مدول برشی حداکثر محصور نشده خاک رس تثبیت شده با آهک بوسیله دستگاه المان خمشی
صیدحسن
جعفری
سید حمید
لاجوردی
محمد
شریفی پور
محسن
کمالیان
تعیین مدول برشی حداکثر کرنش کوچک خاکهای تثبیت شده از اهمیت ویژهای برخوردار است و یکی از اساسیترین ویژگیهای خاک در زلزله و بارگذاریهای دینامیکی است. برآورد دقیق پارامترهای دینامیکی خاک از جمله مدول برشی حداکثر در تحلیل رفتار سازهها نقش تعیینکنندهای دارد. در این مطالعه با استفاده از دستگاه المان خمشی، تأثیر مقادیر مختلف آهک (5%، 10%، 15% و 20%) با میزان آب (45%، 65% و 85%)در زمانهای عملآوری 28 و 56 روزه بر مدول برشی حداکثر خاک رس نرم تثبیت شده با آهک ارزیابی گردیده است. مقدار آب در ترکیب خاک رس و آهک حدوداً بهترتیب 1، 5/1 و 2 برابر درصد رطوبت حد روانی خاک رس انتخاب شده است. نتایج نشان میدهد که تغییرات مدول برشی حداکثر خاک رس نرم تثبیت شده، تابع مقادیر آهک و آب است، با افزایش میزان آب بیش از حد روانی خاک، مدول برشی حداکثر بهطور قابلتوجهی کاهش پیدا میکند و افزایش میزان آهک تا سطح معینی باعث افزایش مدول برشی حداکثر میشود و پس از آن کاهش مییابد. افزودن میزان آهک و آب بیشتر از مقادیر تعیین شده موجب ناکارآمدی فرایند تثبیت میگردد.
مدول برشی حداکثر
کرنش کوچک
دستگاه المان خمشی
رس نرم تثبیت شده
آهک
2021
03
21
25
37
http://www.bese.ir/article_243756_38163ce55bb3165467270ff824b9f44d.pdf
فصلنامه علوم و مهندسی زلزله
2476-6097
2476-6097
1400
8
1
تحلیل پایداری لرزه ای دیوارهای میخ کوبی شده با روش شبه دینامیکی اصلاح شده
مرتضی
احمدی
مرتضی
جیریایی شراهی
بیت اله
بدرلو
روش شبهاستاتیکی، رایجترین روش برای تحلیل پایداری لرزهای در مهندسی ژئوتکنیک است. این روش مستقل از زمان بوده و ماهیت دینامیکی بار زلزله را در نظر نمیگیرد. برای رفع نواقص مذکور، روش شبهدینامیکی مورد استفاده قرار گرفت. روش شبهدینامیکی مجدداً برای ارضای شرایط مرزی، بازنویسی شد و تحت عنوان روش شبهدینامیکی اصلاح شده، ارائه شد. در مقاله حاضر، بهمنظور تحلیل لرزهای پایداری دیوارهای میخکوبی شده از روش شبهدینامیکی اصلاح شده استفاده میشود. ابتدا فرمولاسیون شبهدینامیکی اصلاح شده، برای سیستم دیوار با لحاظ کردن مهار کششی میخها بازنویسی میشود. سپس با استفاده از روش تکرار سعی خطا، بحرانیترین زاویه شکست، فشار اکتیو لرزهای و ضریب اطمینان برای پایداری لرزهای به دست میآید. نوآوری تحقیق حاضر، کاربرد روش شبهدینامیکی اصلاح شده برای دیوار با سیستم میخکوبی است. علاوه بر این فرمولاسیون ضریب فشار فعال خاک با در نظر گرفتن مهار کششی میخها محاسبه شده است. لازم به ذکر است که تاکنون در روشهای تحلیلی فشار فعال لرزهای دیوار با صرفنظر از میخها محاسبه میشده است. در ادامه، بهمنظور صحتسنجی و بررسی روش تحلیلی ارائه شده، مقایسهای بین نتایج بهدستآمده با نتایج میز لرزه و روشهای تحلیلی موجود انجام میشود که دقت بسیار بالای روش ارائه شده نسبت به سایر روشهای تحلیلی را نشان میدهد. در انتها در قالب یک مثال عددی، اثر پارامترهای مختلف خاک و میخ بر روی پایداری لرزهای دیوارهای میخکوبی شده و همچنین ضریب فشار فعال خاک دیوار میخکوبی شده، بررسی میشود.
سیستم میخکوبی
روش شبهدینامیکی اصلاح شده
پایداری لرزهای
ضریب فشار فعال لرزهای
دیوار
2021
03
21
39
52
http://www.bese.ir/article_243867_3eec9e920813a5b23bd3e064497d8df3.pdf
فصلنامه علوم و مهندسی زلزله
2476-6097
2476-6097
1400
8
1
مطالعه آزمایشگاهی اثرات تنش سیکلی و ریزدانه غیر پلاستیک بر پتانسیل روانگرایی خاک غیر چسبنده
سینا
صفرقلی تبار مرزونی
میثم
فدایی
امین
بهمن پور
مهدی
درخشندی
در این پژوهش با استفاده از آزمایش سهمحوری تناوبی تأثیر عواملی مانند نسبت تنش سیکلی (CSR) و درصد ریزدانه غیر خمیری در فشار همهجانبه ثابت بر پتانسیل روانگرایی ماسه لایدار و لایها مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین در این پژوهش تأثیر فشار وارده بر اسکلت خاک در مرحله اشباعسازی، بر نتایج روانگرایی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. نتایج بیانگر آن است که با افزایش لای در ماسه به میزان 30 درصد، کاهش مقاومت روانگرایی رخ داده و سپس با افزایش بیشتر لای، افزایش مقاومت مشاهده میشود. مشاهدات نشان میدهد که با افزایش ریزدانه تا 30 درصد، رفتار ماسه حاکم بوده و در مقدار ریزدانههای بیشتر از 30 درصد، رفتار خاک ریزدانه و لای حاکم شده است. همینطور نتایج نمایانگر آن است که با تغییرات نسبت تنش سیکلی، میزان درصد ریزدانههایی که به ترتیب بیشترین فشار آب حفرهای را ایجاد میکنند تغییر خواهند کرد. در همین راستا معادله منحنی روانگرایی محدوده کاملی از خاکها ارائه شده است. از سویی دیگر، تأثیر فشار وارده بر اسکلت خاک در مرحله اشباعسازی (Bvalue) نمونهها، بر روی نتایج روانگرایی و کرنشهای حاصل از آن، در لای خالص ناچیز بوده ولی در ماسه لایدار و تا حدودی ماسه آشکارتر به نظر میرسد.
تست سهمحوری تناوبی
پتانسیل روانگرایی
ماسه لایدار
نسبت تنش سیکلی
ریزدانه غیر پلاستیک
2021
03
21
53
63
http://www.bese.ir/article_243905_8a716bd23e84194a060b0e2f99512b97.pdf
فصلنامه علوم و مهندسی زلزله
2476-6097
2476-6097
1400
8
1
بررسی عددی رفتار اتصال صلب فلنجی با عمق کاهش یافته و فیوز قابل تعویض
الله رضا
مرادی گروسی
مهرزاد
تحملی رودسری
بهرخ
حسینی هاشمی
در اتصالات RBS به دلیل تغییر شکلهای پلاستیک قابلتوجه پس از وقوع زلزلههای متوسط و قوی خسارت در مقطع کاهش یافته متمرکز میگردد، درحالیکه تعویض آن پس از زلزله دشوار است. هدف این مقاله بررسی عددی اتصال تیر با عمق کاهش یافته بهعنوان یک فیوز قابل تعویض است. در این راستا مدلهای عددی در نرمافزار المان محدود آباکوس برای هر سه نوع اتصال صلب معمول با مقطع کاهش یافته در بال (RBS)، فیوز قابل تعویض با مقطع کاهش یافته در بال (RBS-F) و فیوز قابل تعویض با مقطع کاهش یافته در جان (RWS-F)، مطابق تستهای آزمایشگاهی قبلی، مدلسازی و بررسی شدند. نتایج بیش از 28 تحلیل عددی نشان داد که در نمونههای RBS و RBS-F با افزایش سایز تیر، شکلپذیری کاهش مییابد. درحالیکه برای نمونه RWS-F نهتنها با تغییر سایز تیر شکلپذیری ثابت میماند بلکه شکلپذیری آن بهطور محسوسی نسبت به دو نمونه دیگر بیشتر است، گرچه مقاومت نهایی آن نسبت به دو نمونه دیگر کمتر است. با افزایش ضخامت جان و اساس مقطع پلاستیک آن، میتوان به مقاومت نهایی برابر با نمونههای دیگر دست یافت؛ بنابراین نمونه RWS-F اصلاح شده میتواند جایگزینی مناسب برای اتصالات RBS باشد.
قاب مقاوم خمشی فولادی
اتصال صلب
فیوز قابل تعویض
تیر با مقطع کاهش یافته جان
تیر با مقطع کاهش یافته بال
2021
03
21
65
76
http://www.bese.ir/article_243723_8014029b685978d581b311374b0ebafc.pdf
فصلنامه علوم و مهندسی زلزله
2476-6097
2476-6097
1400
8
1
ارزیابی عملکرد لرزه ای پلهای مصالح بنایی با استفاده از مدل پایه حرکت گهواره ای
میرحسن
موسوی اصل
منصور
ضیائیفر
پلهای مصالح بنایی در برابر تحریکهای لرزهای آسیبپذیر بوده و عملکرد این سازههای ترد بر اثر اعمال بارهای لرزهای نیاز به بررسی دقیق دارد. در این کار تحقیقی یک مدل ساده برای تحلیل دینامیکی این سازهها پیشنهاد میشود که بر حرکت گهوارهای پایه در جهت عرضی پل مبتنی است. با استفاده از این مدل؛ تحلیلهای غیرخطی تاریخچه زمانی اینگونه پلها بهراحتی و به سهولت میتواند انجام گیرد. مدل پیشنهاد شده برای تخمین پاسخهای لرزهای پلهای مصالح بنایی بزرگ که بهطور همزمان تحت تأثیر تحریکات لرزهای در جهت عرضی و قائم پل قرار گرفتهاند مورد استفاده قرار میگیرد. نتایج حاصل از این پژوهش معلوم مینماید که در طی تحلیل لرزهای پل؛ برای تخمین دقیق مقدار لغزش ناشی از برش و نیروی محوری پایه اثر مؤلفه قائم به همراه اثر مؤلفه افقی زلزله باید در نظر گرفته شود. با کاربرد مدل پیشنهادی برای بررسی بهسازی لرزهای پلها مشخص میگردد که عملکرد لرزهای پلها بر اثر افزایش میزان شکلپذیری عرشه بهطور قابلتوجهی بهبود مییابد.
پلهای مصالح بنایی
مدل پایه گهوارهای
بهسازی لرزهای
مؤلفه قائم زلزله
مدل ماکرو بلوک
2021
03
21
77
95
http://www.bese.ir/article_244392_02fd06296f7f0b489c88af29c43cfce5.pdf
فصلنامه علوم و مهندسی زلزله
2476-6097
2476-6097
1400
8
1
مطالعه رفتاری اثرات ساختگاه بر متروی کرمانشاه
مهدی
جوانمرد
حسن
شرفی
ازدیاد جمعیت کلانشهرها منجر به کاهش فضاهای موجود در سطح شهرها شده و تمایل به استفاده از فضاهای زیرزمینی را به دنبال داشته است. موارد فراوانی در مطالعات محققین در سالهای اخیر وجود دارد که اهمیت اثرات تخریبی زلزله را بر سازههای زیرزمینی را نشان میدهد. با توجه به لرزهخیز بودن شهر کرمانشاه و با استفاده از نرمافزار آباکوس، اثر زلزله بر ساختگاه تونل متروی کرمانشاه مورد بررسی قرار گرفت. گمانههای BH-7، BH-8 و BH-9 که این گمانهها بهترتیب در ایستگاههای میدان آزادی، میدان انقلاب و میدان فردوسی میباشند، هرکدام بهطور مجزا در سهگام جداگانه ابتدا تحلیل فرکانسی و سپس تحلیل میدان آزاد (بدون تونل) و در نهایت مدل اصلی با مدلسازی سازه تونل تحلیل شدهاند. نتایج حاصله از تحلیل تاریخچه زمانی صورت گرفته در سه گمانه BH-7، BH-8 و BH-9 نشان میدهد که بزرگنمایی حداکثر در گمانه BH-9 رخ میدهد که بحرانیترین گمانه از لحاظ بزرگنمایی امواج دریافتی در سطح زمین میباشد. با توجه به نتایج حاصله میتوان نتیجه گرفت که نوع خسارات وارده بر پوشش تونل بر اثر بارگذاری لرزهای وابسته به نوع خاک محیط، محتوای فرکانسی و شدت زلزله وارده بر تونل، میزان بزرگنمایی ایجادشده در مقطع خاک، میزان سربار تونل و مقاومت مصالح تشکیلدهنده پوشش بتنی تونل میباشد.
اثرات ساختگاهی
بزرگنمایی امواج
شهر کرمانشاه
تونل مترو
2021
03
21
97
106
http://www.bese.ir/article_244337_5b5e8b2e58a0765432a96b974f97ea92.pdf
فصلنامه علوم و مهندسی زلزله
2476-6097
2476-6097
1400
8
1
بهبود عملکرد رفتار سازه نامنظم پیچشی با استفاده از میراگر جرمی تنظیم شده چرخشی
محمدعلی
شاهرخی نژاد
مجید
محمدی
تجربه زلزلههای اخیر در کشور نشان میدهد که مقدار و گستردگی خسارت وارد شده به ساختمانهای قاب خمشی که در پلان نامتقارن بودند، بهمراتب بیشتر از سایر سیستمهای سازهای است. یکی از راههای کاهش این خسارات، استفاده از سیستمهای کنترلی است که در این پژوهش میزان کارایی برخی انواع کنترل غیرفعال برای کاهش اثر نامنظمی پیچشی در سازههای ساختمانی، مورد بررسی قرار میگیرد. یکی از انواع سیستمهای مطرح کنترل غیرفعال، میراگر جرمی تنظیمشده میباشد که معمولاً خود دارای جرم قابلتوجهی هستند. این موضوع به دلیل آنکه استفاده از آنها را در اجرا محدود میکند، میتواند نقطهضعفی برای این نوع از سیستمها باشد؛ بنابراین در پژوهش پیش رو علاوه بر آنها، استفاده از سیستم نوین میراگر جرمی تنظیمشده چرخشی که دارای جرم کمتری هستند، مورد بررسی قرارگرفته است. برای این منظور، رفتار لرزهای سه ساختمان فاقد میراگر، مجهز به میراگر جرمی تنظیمشده و مجهز به میراگر جرمی تنظیمشده چرخشی با یکدیگر مقایسه شدهاند. نتایج تحلیلهای تاریخچه زمانی غیرخطی تحت پنج رکورد زلزله نشان داد که میراگر جرمی تنظیمشده چرخشی با جرم کمتر توانسته عملکرد بهتری داشته باشد. همچنین نتیجه بهدستآمده از تحلیل حساسیت بر نحوهی تنظیم میراگر جرمی چرخشی با تغییر ساختار میراگر و کاهش جرم آن مؤید این است که میتوان جرم میراگر را تا حدود 50 درصد کاهش داد، بدون اینکه کاهش قابلملاحظهای در کارایی آن ایجاد شود.
سازه فلزی
نامنظمی پیچشی
کنترل غیرفعال
تحلیل تاریخچه زمانی
میراگر جرمی تنظیم شده چرخشی
تحلیل حساسیت
2021
03
21
107
117
http://www.bese.ir/article_244015_c41493aa76faf76e37cf4da1b585448e.pdf