ویژگی‌های لرزه‌زمین‌ساختی گسل‌های باختر و جنوب بلوک لوت با تأکید بر رسیدگی ساختاری و تحلیل فرکتالی آنها

نوع مقاله : Articles

نویسندگان

1 پژوهشکده زلزله‌شناسی، پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران

2 گروه لرزه‌زمین‌ساخت، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

چکیده

با استفاده از پارامترهای قطعه­‌بندی، درازای گسیختگی (در طی هر زمین‌لرزه)، میزان جابه­‌جایی بر روی گسل­ها و الگوی تکرار رویداد زمین‌لرزه‌ها؛ رسیدگی ساختاری گسل­های باختر و جنوب بلوک لوت مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این مطالعه طیف پاسخ جنبش زمین‌لرزه‌های بزرگ روی‌داده در منطقه، تحلیل شدند. بر اساس نتایج حاصله، گسل کوهبنان: نارس؛ بم: میانه تا نارس؛ گوک، لاله‌زار، کهورک: رسیده می­باشند.در بحث تحلیل فرکتالی و رشد و بلوغ پهنه­‌های گسلی منطقه، از روش مربع شمار استفاده شد. بر اساس محاسبات انجام شده، بُعد فرکتالی گسل­های کوهبنان و شاخه­های جنوبی آن، گسل­های بم، کهورک، فاریاب، چاه مزرعه (اسفندقه) و گوک نسبت به بقیه گسل­ها کمتر است. در امتداد این گسل‌ها، رومرکز زمین‌لرزه‌ها تمرکز بیشتری دارند. بُعد فرکتالی با نزدیک شدن به حاشیه داخلی بلوک لوت افزایش پیدا می­کند. این افزایش نشان از بالا بودن پراکندگی میدان تنش در این منطقه است. بُعد فرکتالی سامانه گسلی نایبند (721/1-56/1) و گسل سبزواران باختری (68/1-52/1) از شمال به جنوب کاهش و گسل گوک (68/1-52/1) از شمال به جنوب افزایش پیدا می­کند. بر این اساس قطعات جنوبی سامانه گسل نایبند و سبزواران باختری و قطعات شمالی سامانه گسلی گوک نارس­تر می­باشند و توان ایجاد خطر لرزه­ای جدی­تری را دارند. بر اساس نتایج حاصله از مبحث رسیدگی ساختاری و بررسی ابعاد فرکتالی، لرزه­خیزترین گسل­های منطقه گسل­های کوهبنان، بم، کهورک، گوک، لاله‌زار، فاریاب و چاه مزرعه (اسفندقه) می‌باشند.

کلیدواژه‌ها


  1. Foroutan, M., et al. (2014) Late Pleistocene-Holocene right slip rate and paleo-seismology of the Nayband fault, western margin of the Lut block, Iran. J. Geophys. Res. [Solid Earth] 119 (4), 3517e3560.
  2. Walker, R.T., Talebian, M., Sloan, R.A., Rasheedi, A., Fattahi, M., Bryant, C. (2010) Holocene slip-rate on the Gowk strike-slip fault and implications for the dis-tribution of tectonic strain in eastern Iran. Geophys. J. Int. 181 (1), 221e228.
  3. Regard, V., Bellier, O., Braucher, R., Gasse, F., Bourles, D., Mercier, J., Thomas, J.-C., Abbassi, M.R., Shabanian, E., Soleymani, S. (2006) 10 Be dating of alluvial de-posits from Southeastern Iran (the Hormoz Strait area). Palaeogeogr. Palae-oclimatol. Palaeoecol. 242 (1), 36e53.
  4. Rashidi, A., Khatib, M.M., Mousavi, S.M., Jamour. Y. (1396) Estimation of the active faults Based on: Seismic, Geologic and Geodetic Moment Rates . Scientific Quarterly Journal, Geosciences. 26 (104), 211-222 (In persian)..
  5. Aghanabati, A. (1385) Geology of Iran. Geological survey of Iran. Tehran. Iran (In persian).
  6. Rashidi, A., Khatib, M.M., Raeesi, M., Mousavi, S.M., Djamour, Y. (2018) Geometric-kinematic characteristics of the main faults in the W-SW of the Lut Block (SE Iran). Journal of African Earth Sciences. 139, 440-462
  7. Manighetti, I., Campill, M., Bouley, S., & Cotton, F. (2007) Earthquake scaling, fault segmentation, and structural maturity. Earth and plantary science letters, 253, 429- 438.
  8. Radiguet, M., Cotton,F., Manighetti, M., Campillo, M., & Douglas, J. (2009) Dependency of Near-Field Ground Motions on the structural maturity of the ruptured faults. Bulletin of Seismological Society of America, 99 (4).
  9. Saboor, N., Ghassemi. M.R., Eskandari, M., Nazari, A., Ghorashi. M., Seenaian. F. (2015) Structural maturity of active faults and evolutionary pattern of seismic activity in eastern Iran. 24 (95), 57-66 (In persian).
  10. Turcotte D.L. (1986) A fractal approach to the relationship between ore grade and tonnage, Eam. Gal., 81, 1528-1530.
  11. King, G., & Yielding, G. (1984) initiation propagation and termination in the 1980 EL Asnam (Algeria) earthequack. G.J-R.A S, 77 ( 3), 915-933.
  12. King, G. (1986) Speculation on the geometry of the initiation and termination process of earthequack rupture and its relation to morphology and geological structure. Pure Appl. Geoph, 124, 567-585.
  13. Turcotte, D.L. (1992) Fractals, chaos, self-organized criticality and tectonics. Terra Neva, 4, 4-12.
  14. Sukmono, M. T. Z., Hendrajaya, L. Kadir, W. G. A., Santoso, D., & Dubois, J. (1997) Fractal pattern of the Sumatra fault seismicity and its possible APP.
  15. Liu-Zeng, J., Heaton, T., & DiCaprio, Ch.. (2005) The effect of slip variability on earthquake slip-length scaling, Geophys. J. Int, 162, 841-849.
  16. Boore, D. M., Joyner,W. B., & Fumal, T. E. (1997) Equations for estimating horizontal response spectra and peak acceleration from western North American earthquakes: a summary of recent work. Seismological Research Letters, 68(1), 128-153.
  17. Berberian, M. (2014) Earthquakes and Coseismic Surface Faulting on the Iranian Plateau: Elsevier, 699p.
  18. Fattahi, M., Walker, R.T., Talebian, M., Sloan, R.A., & Rasheedi, A. (2011) The structure and late Quaternary slip rate of the Rafsanjan strike-slip fault, SE Iran. Geosphere. 7, 1159–1174.
  19. Walker, R., Jackson, J., & C. Baker. (2003) Surface expression of thrust faulting in eastern Iran: source parameters and surface deformation of the 1978 Tabas and 1968 Ferdows earthquake sequences, Geophys. J. Int., 152, 749-765.
  20. Sukmono, M. T. Z., Hendrajaya, L. Kadir, W. G. A., Santoso, D., & Dubois, J. (1997) Fractal pattern of the Sumatra fault seismicity and its possible APP.
  21. Mandelbrot. B. B. (1982) "The Fractal Geometry of Nature" 460. PP., W. H. Freeman, San Francisco, Calif., 1982.
  22. Khatib, M.M. (1377) Geometry of end branches in strike slip faults. Thesis for the Degree of Doctor of Geology in Tectonics. University of Shahid Beheshti (In persian).