معرفی و بررسی ساختاری پهنه گسلی عرضی- برشی عزالدین- راهجرد؛ یکی از ساختارهای با توان فعالیت در گستره شهرستان تفرش

نوع مقاله : Articles

نویسنده

گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین

چکیده

شناسایی دقیق چشمه و پتانسیل‌های لرزه‌ای از مهم‌ترین اقدامات لازم و قدم نخست برای مطالعات لرزه‌خیزی هر منطقه به شمار می‌رود. گستره مورد مطالعه که در بخش میانی کمان ماگمایی ارومیه دختر واقع است، یکی از مناطقی است که شناسایی و مطالعه دقیق چشمه‌های لرزه‌ای آن ضروری به نظر می‌رسید. در این پژوهش با تفسیر تصاویر ماهواره‌ای و بازدیدهای میدانی و بررسی‌های ریخت‌زمین‌ساختی منطقه، برای نخستین بار سامانه گسلی عزالدین- راهجرد با روند 150-N و طول بیش از 70 کیلومتر معرفی می‌شود. این پهنه گسلی، همروند با گسله­های عرضی- برشی دیگر همچون گسله‌های بیدهند، قم- زفره و دهشیربافت، سنگ‌های آتش‌فشانی کمان ماگمایی را بریده است. خش لغز گسلی، خمش راست‌بر روند محور چین‌های اصلی در راستای گسله و تشکیل ساختارهای فرعی مرتبط با آن بیانگر حرکت راست­بر این گسله است. بررسی زمین‌ریخت‌شناسی و جابه‌جایی راست‌بر آبراهه‌ها با گسله، بیانگر فعالیت گسله در زمان کواترنری است. انطباق مرکز سطحی زمین‌لرزه‌ها بر روی این گسله، اهمیت شناسایی و معرفی این پهنه گسلی را در مطالعات لرزه‌خیزی منطقه نشان می‌دهد. لذا احتمال وقوع زمین‌لرزه ویرانگر در اثر فعالیت پهنه گسلی عرضی-برشی عزالدین- راهجرد به‌عنوان گسلی که فعالیت کواترنری داشته است، دور از انتظار نیست و ممکن است در خطر لرزه‌ای شهرستان تفرش و مناطق هم‌جوار نقش تعیین‌کننده داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Zanchi, A., Zanchetta, S., Balini, M., and Ghassemi, M.R. (2016) Oblique convergence during the Cimmerian collision: Evidence from the Triassic Aghdarband Basin, NE Iran. Gondwana Research, 38, 149-170.
  2. Pirozi, H., Davoodi, Z., and Asiabanha, A. (2015) Tectonic setting of the analcime basalts of Taleghan area. 33th Geosciences Congress, Geological Society of Iran, Tehran (in Persian).
  3. Davoodi, Z. (2016) Influence of the basement strike-slip fault on the 2005 and 2014 Earthquakes, Qeshm Island, Iran. Journal of Seismology and Earthquake Engineering, 18(4), 219-230.
  4. Cornell, C.A. (1968) Engineering seismic risk analysis. Bull. Seis. Soc. Am., 58(5), 1583-1606.
  5. Talebian, M., Biggs, J., Bolourchi, M., Copley, A., Gassemi, A., Ghorashi, M., Hollingsworth, J., Jackson, J., Nissen, E., Oveisi, B., Parsons, B., Priestley, K., and Saiidi, A. (2006) The Dahuiyeh (Zarand) earthquake of 2005 February 22 in central Iran: reactivation of an intra-mountain reverse fault. Geophysical Journal International, 164, 137-148.
  6. Sella, F., Dixon, H., and Mao, A. (2002) REVEL: A model for Recent plate velocities from space geodesy. Journal of Geophysical Research, 107(B4).
  7. Vernant, P., Nilforoushan, F., Hatzfeld, D., Abassi, M., Vigny, C., Masson, F., Nankali, H., Martinod, J., Ghafory-Ashtiany, M., Bayer, R., Tavakoli, F., and Chery, J. (2004) Present-day crustal deformation and plate kinematics in the Middle East constrained by GPS measurements in Iran and northern Oman. Geophys. J. Int., 157, 381-398.
  8. Kohansal, R. and Radfar, J. (2003) Geological Map of Farmahin in 1:100000, Geological Survey of Iran.
  9. Alai Mahabadi, S. (2000) Geological Map of Salafcheghan in 1:100000, Geological Survey of Iran.
  10. Radfar, J. and Kohansal, R. (2004) Geological Map of Arak in 1:100000, Geological Survey of Iran.
  11. Hadjian, J. (1970) Geological Map of Tafresh in 1:100000, Geological Survey of Iran.
  12. Agard, P., Omrani, J., Jolivet, L., and Mouthereau, F. (2005) Convergence history across Zagros (Iran): constraints from collisional and earlier deformation. International Journal of Earth Sciences, 94, 401-419.
  13. Allen, M. and Armstrong, H.A. (2008) Arabia-Eurasia collision and the forcing of Mid-Cenozoic global cooling. Palaeogeography Palaeoclimato-logy Palaeoecology, 265(1), 52-58.
  14. Horton, B.K., Hassanzadeh, J., Stockli, D.F. , Axen, G.J., Gillis, R.J., Guest, B., Amini, A., Fakhari, M.D., Zamanzadeh, S.M., and Grove, M. (2008) Detrital zircon provenance of Neoproterozoic to Cenozoic deposits in Iran: Implications for chronostratigraphy and collisional tectonics. Tectonophysics, 451(1-4), 97-122.
  15. Morley, C.K., Kongwung, P., Julapour, A., Abdolghafourian, M., Hajian, M., Waples, D., Warren, J., Otterdoom, H., Srisuriyon, K., and Kazemi, H. (2009) Structural development of a major late Cenozoic basin and transpressional belt in central Iran: the central basin in the Qom-Saveh area. Geosphere, 5, 1-38.
  16. StÓ§cklin, J. (1974). Possible ancient continental margins in Iran. In: The Geology of Continent Margins (Eds. Burke, C.A. and Darke, C.L.), 873-887.
  17. Farhoudi, G.H. (1978) A comparison of Zagros geology to island-arcs. Journal of Geology, 86, 323-334.
  18. Berberian, M. (1981) The south Caspian: a compressional depression floored by a trapped, modified oceanic crust. Canadian Journal of Earth Science, 20, 163-183.
  19. Berberian, M. and King, G. (1981) Towards a palaeogeography and tectonic evolution of Iran. Canadian Journal of Earth Sciences, 18, 210-265.
  20. Berberian, F., Muir, F.I.D., Pankhurst, R.J., and Berberian, M. (1982) Late cretaceous and early Miocene Andean type plutonic activity in northern Makran and central Iran. Journal of Geological Society, 139, 605-614.
  21. Alavi, M. (1994) Tectonic of the Zagros orogenic belt of Iran: new data and interpretations. Tectonophysics, 229, 211-238.
  22. Shahabpour, J. (2005) Tectonic evolution of the orogenic belt located between Kerman and Neyriz. Journal of Asian Earth Sciences, 24, 405-417.
  23. Ghasemi, A. and Talbot, C.J. (2006) A new scenario for the Sanandaj-Sirjan zone (Iran). Journal of Asian Earth Sciences, 26, 683-693.
  24. Alavi, M. (2007) Structures of the Zagros fold thrust belt in Iran. American Journal of Science, 307, 1064-1095.
  25. Hassanzadeh, J. (1993) Metallogenic and Tectono-Magmatic Events in the SE Sector of the Cenozoic Active Continental Margin of Iran. PhD thesis, University of California, Los Angeles.
  26. Nilforoushan, F., Vernant, P., Masson, F., Vigny, C., Martinod, J., Abbassi, M., Nankali, H., Hatzfeld, D., Bayer, R., Tavakoli, F., Ashtiani, A., Doerflinger, E., Daignières, M., Collard, P., and Chery, J. (2003) GPS network monitors the Arabia-Eurasia collision deformation in Iran. Journal of Geodesy, 77, 411-422.
  27. Berberian, M. (1976) Documented earthquake faults in Iran. Rep. 39, Geological Survey of Iran, Tehran (in Persian).
  28. Nogol-e Sadat, M.A.A. (1978) Shear zones and structural bending in Iran, Achievements of structural analysis of Qom area. Rep.55, Geological Society of Iran, Tehran (in Persian).
  29. Mohajjel, M. (2000) Role of the en-echelon extensional spaces in intrusive of igneous rocks in Kashan-Ardestan area, a pattern for formation of the Urmia-Dokhtar magmatic arc. 19th Geosciences Congress, Geological Society of Iran, Tehran (in Persian).
  30. Mohajjel, M. and Porouhan, N. (2005) Geometry and kinematics of Qom-Zefreh fault system and its significance in transpresssion tectonics. Geosciences, 14(59), 167-173 (in Persian).
  31. Meyer, B., Mouthereau, F., Lacombe, O., and Agard P. (2006) Evidence of Quaternary activity along the Deshir Fault: implication for the Tertiary tectonics of Central Iran. Geophys. J. Int., 164, 192-201.
  32. Emami, M. and Hadjian, J. (1370) Geological Map of Qom in 1:250000, Geological Survey of Iran.
  33. Khademi, F. (2014) The study of facies and geochemistry of magmatic rocks in the Shahrab-Feshk districts, NE Farmahin. Ms. Thesis, Imam Khomeini International University, Qazvin (in Persian).
  34. Kazemi, H. (2005) Petrology of Dykes in East of Tafresh. Ms. Thesis, Shahid Beheshti University, Tehran (in Persian).
  35. Rajabion, J. (2005) Brittle Deformation Analysis in Tafresh Area. M.Sc. Thesis, Tarbiat Modares University, Tehran (in Persian).
  36. Ramsay, J.G. and Huber M.I. (1987) The Techniques of Modern Structural Geology. 2, Folds and Fractures, Academic Press, London.
  37. Nadri, R., Mohajjel, M., and Bahroudi, A. (2010) Bidhand strike-slip fault system (South of Qom). Geosciences, 18(74), 177-184 (in Persian).

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 06 خرداد 1397
  • تاریخ بازنگری: 22 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 06 دی 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار