تخمین سریع بزرگی و فاصله رومرکزی زلزله برای منطقه البرز با استفاده از روش B-Δ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مهندسی زلزله، موسسه آموزش عالی آل طه،تهران، ایران

2 استادیار پژوهشکده زلزله شناسی، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران

3 دانشیار، پژوهشکده زلزله شناسی، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران

چکیده

در روش B-Δ با تخمین بزرگا و فاصله رومرکزی زلزله در هر ایستگاه قبل از رسیدن امواج مخرب زلزله به ایستگاه، می­ توان درصورتی‌که مقادیر تخمین زده شده از یک حد آستانه مشخص بزرگ‌تر باشد اعلام هشدار نمود. با بررسی اطلاعات ایستگاه بر اساس ثانیه ­های ابتدایی موج P (3 ثانیه) و با برازش تابع ساده‌ای به بخش ابتدایی پوش‌نگاشت لرزه ­ای، ضرایب مناسب توسط روش برازش کمترین مربعات به دست می­ آیند. از این­رو برای تخمین بزرگا و فاصله رومرکزی بر اساس ثانیه­ های ابتدایی موج P و برآوردی از بزرگای زمین ­لرزه در حال وقوع پیش از رسیدن جنبش ­های مخرب (موج S)، به روابطی تجربی نیاز است که با تهیه نگاشت زمین ­لرزه­ های قبلی در هر منطقه و پردازش آنها به دست می ­آیند. با توجه به تعداد کم زلزله ­های ثبت شده در تهران، وقوع زلزله 25 مهرماه 1388 شهرری فرصتی برای بررسی خصوصیات ژئوفیزیکی منطقه ایجاد شده است. این زلزله به لحاظ تعداد ایستگاه ­های ثبت‌کننده و فاصله رومرکزی کم از شهر تهران از اهمیت فراوانی برخوردار است و نیز به‌عنوان گواهی بر فعالیت لرزه­خیزی گسل­های جنوبی شهر تهران محسوب می­شود. همچنین زمین ­لرزه نیرومند 8 خرداد 1383 کجور- فیروزآباد که در حد فاصل بلده و مرزن‌آباد به وقوع پیوست (بخش شمالی تهران)، دارای 147 شتاب‌نگاشت برای مطالعه می ­باشد. با استفاده از 76 نگاشت مؤلفه ­ی قائم شتاب‌نگاشت‌های زلزله­ های مذکور، برای تخمین فاصله رومرکزی رابطه ­ی logΔ=-0.211logB+1.74±0.43 برای منطقه­ ی مورد مطالعه به ­دست آمده است. برای تخمین بزرگا ازPmax ، بیشترین دامنه موج P در بخش ابتدایی، استفاده می ­شود. در این مطالعه رابطه تخمین بزرگا به ­صورت  Mest = 1.83log Pmax–1.4logB+5.5±0.49 حاصل شده است. روابط به‌دست‌آمده می­ توانند به­ عنوان روابطی قابل اطمینان و مناسب در سامانه هشدار سریع منطقه البرز به کار گرفته شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. Noda, S., Yamamoto, S., and Sato, S. (2012) New method for estimation earthquake parameters for earthquake early warning system. Q. Rep. Railway Tech. Res. Inst., 53(2), 102-106.
  2. Heidari, R. (2016) Quick estimation of the magnitude and epicentral distance using P wave for earthquakes in Iran. Bull. Seismol. Soc. Am., 106, 29-39.
  3. Odaka, T., Ashiya, K., Tsukada, S., Sato, S., Ohtake, K. and Nozaka, D. (2003) A new method of quickly estimating epicentral distance and magnitude from a single seismic record. Bull. Seismol. Soc. Am., 93, 526-532.
  4. Mahood, M., Mokhtari, M., and Zafarani, H. (2016) Prediction of magnitude and epicentral distance from a single seismic record: a case study of the Ahar-Varzaghan Earthquake. International Journal of Geohazards and Environment, 2(4), 208-213.