بررسی اثرات ساختگاهی ناشی از عوارض توپوگرافی با استفاده از داده‌های میکروترمور و جنبش زمین

نوع مقاله : Articles

نویسندگان

1 دانشگاه بجنورد، گروه عمران

2 پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله

چکیده

اثرات عوارض توپوگرافی بر بزرگنمایی امواج زلزله از دیرباز مورد توجه محققین مختلف قرار گرفته، اما چگونگی برآورد آن و مقدار بزرگنمایی در اثر هندسه این عارضه­ها همچنان محل ابهام است. در تحقیق حاضر سعی شده است که با استفاده از روش­های تجربی به مطالعه رفتار لرزه­ای عوارض توپوگرافی بپردازیم. بدین منظور سه ساختگاه تپه­ای انتخاب و بر روی آنها شبکه موقت لرزه­نگاری برای ثبت میکروترمورها و جنبش خفیف زمین نصب شده است. ساختگاه­های منتخب به لحاظ زمین­شناسی همگن و شامل ساختارهای سنگی بوده تا بتوان از اثرات ناشی از لایه­های سست سطحی خاک صرفنظر کرد و اثرات مشاهده شده را صرفا به اثر توپوگرافی نسبت داد. برای ساختگاه­های ابزارگذاری شده کوتاه­مدت که در آنها صرفا میکروترمور ثبت شده است، تحلیل­ها با استفاده از روش نسبت طیفی افقی به قائم انجام گردیده است. همچنین علاوه بر این تحلیل­ها، شدت طیفی نیز برای منحنی­های نسبت طیفی افقی به قائم نیز محاسبه گردیده است. در ساختگاه­هایی که امکان ثبت جنبش خفیف زمین مهیا شده بود، پس از انتخاب نگاشت­های با کیفیت، با استفاده از دسته­بندی­های مختلف تحلیل­های گوناگونی انجام شده و بر اساس آن اثر پارامترهای گوناگون از جمله آزیموت لرزه­ای، جهت مولفه­ها و ... مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج حاصل از این مطالعات نشان می­دهد ساختگاه­هایی که بر روی آن­ها صرفا امواج میکروترمور ثبت شده است با استفاده از روش­های رایج امکان استخراج منحنی­های بزرگنمایی مناسبی را به ما نمی­دهد که می­تواند به دلیل وجود نوفه­های مزاحم صنعتی و یا اثرات خاک سطحی و ... باشد. اما ساختگاهی که در آن امکان ثبت جنبش خفیف زمین وجود داشت بزرگنمایی عارضه حدود 10 و فرکانس غالب آن حدود 5/3 هرتز برآورد گردید. از نتایج قابل توجه تابع جهت بودن بزرگنمایی عارضه بوده که برای امواج عمود بر محور طولی مقدار بزرگنمایی تا حدود 50 درصد افزایش را نشان می­دهد.

کلیدواژه‌ها



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 04 اردیبهشت 1401
  • تاریخ دریافت: 13 آذر 1396
  • تاریخ بازنگری: 01 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 04 اردیبهشت 1401