مقایسه روش‌های ارزش اطلاعاتی و تحلیل سلسله مراتبی در پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش‌های ناشی از زلزله (مطالعه موردی)

نوع مقاله : Articles

نویسندگان

1 گروه زمین شناسی مهندسی دانشگاه تهران

2 دانشگاه قم

چکیده

امروزه روش های مختلفی برای پهنه بندی خطر زمین لغزش ها وجود دارد. در خصوص زمین لغزش های ناشی از زلزله اما تحقیقات محدودتری انجام شده است. بررسی و تحلیل مشخصات زمین‌لغزش‌های ناشی از زلزله و نحوه توزیع آن‌ها در شناخت مناطق مستعد زمین‌لغزش در زلزله‌های آینده اهمیت بسزایی دارد. هدف از این مطالعه شناسایی عوامل مؤثر و پهنه‌بندی زمین‌لغزش‌های ناشی از زلزله به روش‌های ارزش اطلاعاتی و تحلیل سلسله مراتبی در محدوده ای در نزدیکی رومرکز زلزله منجیل به مساحت 30/309 کیلومترمی باشد. در این مطالعه با استفاده از دو مدل رگرسیون دومتغیره (ارزش اطاعاتی) و تحلیل سلسله مراتبی پهنه بندی خطر زمین لغزش های ناشی از زلزله انجام شده و کارایی این دو روش مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. به این منظور، ابتدا با توجه به موقعیت زمین‌لغزش‌های به وقوع پیوسته، بررسی‌های تطبیقی و نتایج سایر محققین، 7 عامل شامل شدت آریاس، زاویه اصطکاک داخلی، شیب، چسبندگی، جهت شیب، ارتفاع و انحنای دامنه به عنوان مهمترین عوامل وقوع زمین لغزش های ناشی از زلزله منجیل شناسایی شده و لایه‌های رستری عوامل مذکور در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) تهیه گردید. نقشه فهرست زمین‌لغزش‌ها نیز با استفاده از عکس‌های هوایی و مشاهدات میدانی تهیه و درکنار سایر اطلاعات قرار گرفت. تمامی اطلاعات و داده‌های تهیه شده جهت آنالیز اولیه وارد محیط GIS شد و نقشه های پهنه بندی خطز زمین لغزش های ناشی از زلزله با در نظرگرفتن روش های مذکور انجام شد. سپس کارایی دو روش مورد بررسی با استفاده از دو شاخص جمع کیفیت‌ها (QS) و دقت روش (P) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد که مدل رگرسیون دومتغیره (روش ارزش اطلاعاتی) نسبت به روش تحلیل سلسله مراتبی روش مناسب‌تری بوده و نتایج آن با واقعیت تطابق بیشتری دارد.

کلیدواژه‌ها


  1. - Mahdavifar, M. R. (2006) Risk Management Assessment System Analysis and Design landslides caused by the earthquake in the country. PhD thesis Institute of Seismology and Earthquake Engineering (in Persian).
  2. - Rajabi, A. M. (2010) Investigation of the possible risk of landslides caused by the earthquake in Iran. "Ph.D thesis Geological Engineering, Faculty of Science, Tarbiat Modarres University (in Persian).
  3. - Bagheri, V. (2012) Zoning landslides caused by earthquakes (earthquakes Ardebil Case Study). "Master's thesis, University of Tehran Award (in Persian)
  4. - Komakpanah, A. and Hafezimoghadas, N. (1993) Landslide zone in Iran, Volume 6: identify and to map important landslide triggered by the earthquake of May 1369 Manjil. "Institute of Seismology and Earthquake Engineering (in Persian).
  5. - Nogolsadat, M. (1996) Drift Master Plan of Gilan province. "Client: earthquakes and landslides layer of the Earth Sub-Committee for Planning and Architecture Department of Housing and Urban Development Department (in Persian).
  6. - Mahdavifar, M.R., Solaymani, S. and Jafari, M.K., 2002. Landslides triggered by the Avaj, Iran earthquake of June 22. Engineering Geology, 86, 166–182.
  7. - Memarian, P. and Mahdavifar, M. (2012) Distribution and Characteristics of Landslides Induced by the Varzeghan Ahar Earthquake Doublet (Mw= 6.4 and Mw= 6.3) in 2012 in Azerbaijan E Sharghi, Northwest of Iran. IPL Symposium (pp. 35).
  8. - Memarian, P et al. (2015) Earthquake-induced rock fall hazard zonation of Varzegha-Ahar region in northwest Iran: a comparison of quantitative and qualitative approaches.
  9. - Jaferi, M et al. (2000) "Studies related to the earthquake in Alborz landslides." Institute of Earthquake Engineering and Seismology (in Persian).
  10. - Ayalew, L. and Yamagishi, H., 2005. The application of GIS- based logistic regression for landslide susceptibility mapping in the Kakuda- Yahiko Mountains, Central Japan. Geomorphology, 65, 15-31.
  11. - Godsi Poor, H. (2009). "Analytic Hierarchy Process." Seventh Edition, Tehran's Amirkabir University Press (in Persian).
  12. - Saaty, T.L., (1986), Axiomatic foundation of analytical hierarchy process, Journal of Management science, Vol. 31, No. 7, Pp. 841- 855.
  13. - Pradhan B et al., (2006). Estimation of stress and its use in evaluation of landslide prone regions using remote sensing data. Advances in Space Research 37: 698– 709.
  14. - Gee, M.D., 1992. Classification of River Basin. Central Italy, Environmental management, 25, 247-263.
  15. - Jade, S. and Sarkar, S., 1993. Statistical Models for Slope Instability Classifications Engineering Geology. 36, 91-98.