ایده اصلی طراحی لرزه‌ای در آیین‌نامه‌های امروز، روش طراحی براساس ظرفیت است. در سیستم قاب خمشی، مکانیزم مطلوب با تشکیل مفاصل پلاستیک در دو سر تیرهای طبقات و پای ستون طبقه اول شکل می‌گیرد. برای تضمین شکل‌گرفتن مکانیزم مطلوب و جلوگیری از ایجاد مکانیزم‌های نامطلوب از ایده طراحی براساس ظرفیت استفاده می‌شود. بدین منظور لنگر خمشی در مفاصل پلاستیک تیر تلاش کنترل شونده بر اساس تغییرمکان محسوب شده و لنگر و برش در ستون‌ها (به جز لنگر پای ستون طبقه اول) تلاش‌های کنترل‌شونده بر اساس نیرو به حساب می‌آیند و بایستی به گونه‌ای طراحی شوند که وارد حوزه غیرخطی نشوند. برای جلوگیری از تشکیل مفصل پلاستیک در ستون و همچنین شکست برشی ستون، باید دو موضوع (1) طراحی بر اساس ظرفیت خمشی تیرها و (2) محاسبه تشدید دینامیکی لنگر و برش ستون در اثر مودهای بالاتر، در طراحی لحاظ شود. هر چند موضوع اول در اکثر آیین‌نامه‌های طراحی مورد توجه قرار گرفته است ولی افزایش نیروهای داخلی ستون‌های قاب خمشی ناشی از اثر مودهای بالاتر در تحلیل دینامیکی غیر خطی فقط در بعضی از آیین‌نامه‌های طراحی وارد شده است. در این مطالعه اثر مودهای بالاتر بر روی 3 قاب خمشی بتن‌آرمه با تعداد طبقات 8، 12 و 20 مورد بررسی قرار گرفت. آنالیزهای تاریخچه‌زمانی غیرخطی برای هر قاب تحت 11 رکورد در دو سطح زلزله‌ی طرح و زلزله‌ی حداکثر انجام شد. نتایج آنالیزها بر اساس شاخص میانگین به علاوه انحراف استاندارد در زلزله سطح طرح نشان می‌دهد که افزایش لنگر ستون حدود %50 تا %60 بوده است. افزایش برش ستون نیز به حدود 20% می‌رسد که با توجه به نوع شکست برشی که ترد و ناگهانی است، قابل چشم‌پوشی نبوده و بایستی در طراحی بر اساس ظرفیت ستون‌ها لحاظ شود. علاوه بر این، افزایش شدت زلزله از سطح طرح به حداکثر زلزله محتمل موجب افزایش لنگر در حدود 20% و افزایش برش به میزان کمتر از 10% می‌شود.
شریعتی مقدم, علی, خسروی, حر, & هاشمی حیدری, سید کمیل. (1402). تقاضای نیروی لرزه‌ای در ستون قاب خمشی بتن‌آرمه ناشی از اثر مودهای بالاتر. فصلنامه علوم و مهندسی زلزله, (), -. doi: 10.48303/bese.2024.558293.1092
MLA
علی شریعتی مقدم; حر خسروی; سید کمیل هاشمی حیدری. "تقاضای نیروی لرزه‌ای در ستون قاب خمشی بتن‌آرمه ناشی از اثر مودهای بالاتر". فصلنامه علوم و مهندسی زلزله, , , 1402, -. doi: 10.48303/bese.2024.558293.1092
HARVARD
شریعتی مقدم, علی, خسروی, حر, هاشمی حیدری, سید کمیل. (1402). 'تقاضای نیروی لرزه‌ای در ستون قاب خمشی بتن‌آرمه ناشی از اثر مودهای بالاتر', فصلنامه علوم و مهندسی زلزله, (), pp. -. doi: 10.48303/bese.2024.558293.1092
VANCOUVER
شریعتی مقدم, علی, خسروی, حر, هاشمی حیدری, سید کمیل. تقاضای نیروی لرزه‌ای در ستون قاب خمشی بتن‌آرمه ناشی از اثر مودهای بالاتر. فصلنامه علوم و مهندسی زلزله, 1402; (): -. doi: 10.48303/bese.2024.558293.1092
)